Egilea: komunikazioa@sortzen.eus

Sortzen Elkarteak urteero Nafarroako eskola publiko ezberdinetan martxan jartzen duen EuskarazMintza programaren ikasturte amaiera izan da, horrekin batera parte hartu duten ikasle guztiek diploma jaso dute eta berehala gurasoek ikasturte osoan zehar entzundako abestiez osatutako zerrenda jasoko dute udan seme-alabekin entzun ahal izateko.

Hurrengo urtera begira, aurten parte hartu duten ikastetxe zein nahi duten orori EuskarazMintza haien eskoletan izateko gonbitea luzatzen diegu.

Programa hau, ikasleen euskararen erabilera espazio ezberdinetan zabaltzea du helburua. Horretarako musika eta jolasak uztartzen dira, euskararengana esparru ezberdinetatik gehiago hurbildu ahal izateko. Programaren parte diren elkarte, ikastetxe eta monitorearen arteko koordinazioa bermatzen da, ikasleak ahalik eta baldintza hoberenetan egon daitezen EuskarazMintza ordutegian.

Uda ona pasa ta EuskarazMintza!

Sortzen Gurasoak Elkartea, euskararen normalizazioaren bidean, D ereduko ikastetxe publikoen inguruko hizkuntza ekosistemak osatzeari begira jarri da. Eskolaz kanpo antolatzen diren Guraso Elkarteen jardueren eskaintza eta Udal ezberdinen eskaintza publikoa jaso eta familiak informatzeko jauzi.eus bilatzailea sortu du. Guraso Elkarteen eskaintzaren kasuan, Jauzi bertatik izena emateko aukera egongo da ere bai, jarduera zehatz horietarako matrikula epea ekainaren 4tik 14ra izanik.

Sortzenek dioenez, sortu berri duten proiektuak 5 helburu ditu: 

• Eskolaz kanpoko jardueren zabalpenerako eta izena emateko toki erreferentziala sortzea.
• Aisiako euskara hutsezko zirkuituak koordinatzea.
• Guraso Elkartetako eskolaz kanpoko batzordeei lana erraztea.
• Guraso Elkarte, jarduera eta hezitzaile kontaktu sarea osatzea.
• Jarduerak gainontzeko auzo eta herrietan ezagutzera eman eta taldeak osatzeko matrikula minimoetara ailegatzen laguntzea.

JAUZI.EUS-EN EPEAK: – Maiatzak 29: Jauzi.eus ikusgai. – Ekainak 4-14: Guraso Elkarteetako jardueren matrikula. – Ekainak 15-19: Azken hauen talde osaketen komunikazioa. – Ekainaren 23-ra arte: Azken hauen ordainketa eta plaza ziurtatzea. – Ekainaren 23tik aurrera: Azken hauetan itxaron zerrendan zeudenen ordainketa eta plaza ziurtatzea.-

JAUZI.EUS-EN OHARRA: – Jauzi.eus Guraso Elkarte eta Udalen eskaintza publikoaz informatzeko sortu da. – Guraso Elkarteetako jardueren kasuan, izena emateko ere bai. Guraso Elkarteetako eskaintzan, 16:30etatik aurrerako jarduerak kanpoko ikasleei ere irekiak daude, bertako ikasleen lehentasuna zainduta. – Jarduera guztiak euskarazko murgiltze metodologian oinarrituta daude. Guraso Elkarteetako jardueretako begiraleek “murgiltzea zaintzeko eta euskara dinamizatzeko” formakuntza jasoko dute. – Oraingoz, Iruñerrira, 3-12 adin-tartera eta eskola-egutegiarekin kointziditzen duten (urria-maiatza) jardueretara mugatuta.

JAUZIREN PARTAIDEAK:

Ezagutzera eman dutenez, oraingoz, honako ikastetxeetako Guraso Elkarteek eman dute izena: Amaiur (Iturrama), Bernart Etxepare (Txantrea), Ermitaberri (Burlata), Hegoalde (Arrosadia), Irulegi (Mutiloa), Patxi Larraintzar (Arrotxapea), San Frantzizko (Alde Zaharra) eta San Migel (Noain). Beraz, ikastetxe hauetako 16:30 geroko eskaintza kanpoko ikasleei ere irekita egongo da, bertako ikasleriaren lehentasuna zainduta beti ere.

AURRETIK, KONTZIENTZIAZIO KANPAINA IKASTETXETAN:

D ereduko ikastetxeen federazioaren hitzetan, “argi genuen bilatzailean ezer eskaini aurretik ikastetxetan kontzientziazio lana egitea oso beharrezkoa zela. D ereduko azken urteetako soziologia oso anitza da, eta familia guztiek ez dute transmisioaren inguruko beharrezko orientazioa. Horregatik, hainbat ikastetxetan, kanal ezberdinen bidez, familiei “aisiaren garrantziaz” ohartarazteko kanpaina bat martxan jarri genuen. Labur esanda, euskarazko hezkuntza arautua gure umeen denboraren %15a dela esan diegu familiei. Gainontzekoak euskararen transmisio eta garapenean izugarrizko eragina duela. Ume guztiek euskara eroso erabiltzeko helburua badugu, etxean eta aisian euskarazko zirkuituak behar ditugula (kultur agenda, eskolaz kanpokoak, ludotekak, ipuinak, abestiak, jolasak, TB, filmak, webguneak,…).”.

EUSKARAREN NORMALIZAZIO PLANAREN TESTUINGURUAN:

Federazioaren hitzetan, “bilatzaile bat sortzearen ideia, sortu genuen Euskararen Normalizazio Planaren (ENP) barruan kokatzen da. Plan estrategiko honek helburu garbi bat du Iruñerrirako: D ereduko Ikastetxe bakoitzeko ume guzti-guztiak euskaraz eroso aritzea. Horretarako, filosofia aldatu beharra dago eta ENP-aren logoak adierazten duen bezala, transmisioa 3 adarren batuketaren ondorio bezala ulertu beharra dago: Etxea + hezkuntza arautua + aisia. 3 adar horietan ideia eta proposamen praktiko ezberdinak jasotzen ditu planak.”

Iruñean, 2024ko maiatzaren 22an

Urtero bezala Sortzenek Euskal Eskola Publiko berriaren aldeko elkarteak ” Euskara Antzokira” ekimena antolatu du maiatzaren 18an, arratsaldeko 17:30etan Antsoainen.

Sortzenek lehentasunez lantzen duen ardatza dugu euskara. Gure eguneroko jardunean euskaren normalizazioaren bidean lanean dihardugu, euskalgintzarekin, eta euskal hezkuntzagintzan lanean ari diren eragileekin elkarlanean. 

Euskarari hauspoa ematea helburu duten ekimen ezberdinak lantzen ditugu ikasturtean zehar eta “Euskara Antzokira” garrantzi berezia dauka guretzat. Ikastetxeekin elkarlanean antolatzen dugun ekimena baita.

“Euskara Antzokira” ekimenaren oinarria euskara esparru akademikotik urrundu eta aisialdian gure hizkuntzaz gozatzea da. Horretarako, Gloria Larraintzar, Ezkaba, San Frantzisko, eta Bernart Etxepareko eskolek hainbat ikuskizun prestatu dituzte eta Antsoaingo antzokiko eszenatokian aurkeztuko dizkigute.

Denetarik egonen da: antzerkiak, bertsoak, dantzak eta kantak, eta dena EUSKARAZ.. Sarrerak  Antsoaingo udalaren web orrian aurkituko dituzue, 5 eurotan, maiatzaren 7tik aurrera: https://es.patronbase.com/_AnsoainEu/Productions . Ikasturte bukaeran, hizkuntza eta artea uztartuz, eskolen arteko batze moduko bat ospatzea dugu xede. Berriz ere, elkarlanean aritu eta gure komunitatea elkartu nahi dugu.

Emanaldia bukatzerakoa, 18:30ak inguru, SORTZEN TONBOLA burutuko dugu Antsoaingo plazan (Ezkaba eskolako patioan eguraldi txarra egiten badu), bertan salduko dira tiketak goiz guztian zehar. Gure laguntzaileai esker, opari pila ditugu: bazkariak, eskalada saioak, diskak, kamixetak, liburuak… ez galdu aukera eta gerturatu zaitez!

Animatu eta parte hartu!!

Nafarroa Garaian aurrematrikulazio epea martxoaren 18tik 22ra izango dela iragarri zuen Hezkuntza Departamenduak. Nafarroa Garaiko familiek belaunaldi berrien etorkizunari begira erabaki garrantzitsuak hartzeko unea dugu hau. Besteak beste, zein hizkuntzatan ikasiko duten eskolatzeko adinean dauden Nafarroako haurrek. 

Aurtengo kanpainaren mezua, Nafar jendarte osoari eta bereziki jatorri migratua duten familiei helarazi nahi diegu.  Euskal Herriko gizartea anitza da, jatorri eta kultura ezberdinetako pertsonez osatua dago. Jatorri migratua duten pertsonei eskatzen zaien integrazioa ez da bakarrik haien ardura, guztion ardura baizik. Funtsezkoa da harrera egokia egitea, kulturartekotasuna landuz, elkarrekin aberastuz. Errealitatea oso bestelakoa da, sarri askotan oztopoak besterik ez dituzte aurkitzen D eredura bidean, izan ere, A eta G eredura bideratzen dira beraien haurrak beste aukerarik eman gabe. Bide horrek inklusioa bultzatu ordez diskriminazioa eta segregazioa areagotzen duela uste dugu eta umetatik etorkizuneko aukerak murrizten zaizkie. 

Aurten Sortzen elkarteak eta NIZEk elkarlanean jatorri migratua duten familiei gure eskua luzatu eta elkarrekin urrats bat egin nahi dugu, euskarara hurbildu eta gure komunitatearen parte sentitzea nahi dugu. Badakigu lan sakona dagoela egiteko, eta hau soilik lehenengo urratsa da, baina lanean jarraituko dugu. Jatorri migratuko familia asko eleanitzak dira, hizkuntza bat baino gehiago ezagutzen dute eta ziurrenik hizkuntza gutxituak dira kasu batzuetan. Gurea ere hizkuntza gutxitua da, gainera, Nafarroako herritarroi oraindik ere, hizkuntza eskubide ezberdinak aitortzen zaizkigu bizi garen tokiaren arabera. Eskolak garrantzi handia hartzen du euskararen normalizazio eta berreskurapen prozesuan, eskolak euskara modu naturalean ikasteko aukera ematen baitu. 

Guk komunitate migratuekin elkarrekin aritu nahi dugu, gure errealitatea aberastuz, esan bezala integrazioa elkarrekintzan egiten baita. Euskara ez da hizkuntza bat soilik, hori baino gehiago da, euskara ezagutzeak komunitate baten parte izatea dakar, euskara inklusiorako eredua da: besteak beste, euskarak gehitu egiten duelako, batzen gaituelako, jakintza gehiago eta mundu ikuskera berri bat ematen digulako.  

Hizkuntzaren hautuak Nafarroako haurren etorkizunean izugarrizko garrantzia dauka, familiek aukeratzen dugun hizkuntzaren arabera belaunaldi berrien geroa ezberdina izango baita. Azken urteotan hezkuntza komunitateak lan handia egin du euskarak bere tokia har dezan. Aurtengo kanpainaren leloarekin “Euskara ON! Euskara piztu! euskara denon bizitzak argiztatu, piztu ditzan nahi dugu. Euskarak batzen gaitu, komunitate anitzago bat sortzeko aukera ematen du, eta gainera aukera berriak zabaltzen dizkigu.

Kanpaina honetarako San Frantzisko eskolako hainbat gurasoekin bideoak grabatu ditugu. Bertan haien erabakiaren inguruan hitz egiten dute, izan zituzten zalantzak partekatu eta esperientzia nolakoa izaten ari den azaltzen digute. ESTEKA

Amaitzeko, euskarazko irakaskuntzaren aldeko deia luzatu nahi diegu haurrak eskolatze adinean dituzten familia guztiei. Euskararen aldeko hautuak aberastu egiten gaitu, zalantzarik gabe, eleaniztasunerantz urratsak emateko aukerak zabaltzen baitizkigu. Horrekin batera, aniztasunari, elkarbizitzari eta etorkizunari ateak irekitzeko hautua da euskara. 

Euskararen alde bat egiteko garaia da. Gure herriaren etorkizuna euskaraz eraiki nahi dugu. 

NIZE ETA SORTZEN

Hezkuntza digitalari buruzko bi saio berri antolatu ditugu, bi gai konkretuen inguruan: Sare sozialak eta osasun mentala, eta Ziberjazarpena.

Otsailaren 2an eta otsailaren 23an Sanduzelaiko Civivoxean burutuko dira, arratsaldeko 17:30ean.

Sare sozialak eta osasun mentala:  Sare sozialen erabilera eta bertan ikusten duguna gure osasun mentalean izan ditzakeen ondorioak ikusiko ditugu: autoestima jeitsiera, ansietatea, depresioa, elikadura nahasteak… Sare sozialen negozio eredua ikertuko dugu, haien algoritmoak eta horiek dituzten ondorioak landuko ditugu: polarizazioa, desinformazioa, adikzioa eta edertasun kanonak. Gehiegizko erabilera eta adikzioa nola detektatu ditzakegun ikusiko dugu, eta laguntza eskatzeko irizpideak eskeiniko dira.

Ziberjazarpena: Bortizkeria digitala, mota desberdinak eta ezaugarriak. Ziberjazarpenean noiz bihurtzen den, nola eta zergatik ematen den, biktimentzako ondorio psikologikoak eta erasotzaileentzako ondorio penalak. Aurre egiteko eta prebentzioa lantzeko irizpideak.

Izena eman ondoko inprimakian: https://labur.eus/hezkuntzadigitala2 

Urtero bezala Sortzenek Euskal Eskola Publiko berriaren aldeko elkarteak ” Euskara Antzokira” ekimena antolatu du maiatzaren 20an, arratsaldeko 17:00etan Antsoainen.

Sortzenek lehentasunez lantzen duen ardatza dugu euskara. Gure eguneroko jardunean euskaren normalizazioaren bidean lanean dihardugu, euskalgintzarekin, eta euskal hezkuntzagintzan lanean ari diren eragileekin elkarlanean. 

Euskarari hauspoa ematea helburu duten ekimen ezberdinak lantzen ditugu ikasturtean zehar eta “Euskara Antzokira” garrantzi berezia dauka guretzat. Ikastetxeekin elkarlanean antolatzen dugun ekimena baita.

“Euskara Antzokira” ekimenaren oinarria euskara esparru akademikotik urrundu eta aisialdian gure hizkuntzaz gozatzea da. Horretarako, Ezkaba, San Frantzisko, Irain, Eunate, Amaiur, eta Bernart Etxepare eskolek hainbat ikuskizun prestatu dituzte eta Antsoaingo antzokiko eszenatokian aurkeztuko dizkigute.

Denetarik egonen da: antzerkiak, bertsoak, dantzak eta kantak, eta dena EUSKARAZ.. Sarrerak  Antsoaingo udalaren web orrian aurkituko dituzue, maiatzaren 9tik aurrera: https://es.patronbase.com/_AnsoainEu/Productions . Ikasturte bukaeran, hizkuntza eta artea uztartuz, eskolen arteko batze moduko bat ospatzea dugu xede. Berriz ere, elkarlanean aritu eta gure komunitatea elkartu nahi dugu.

Emanaldia bukatzerakoa, 18:30ak inguru, SORTZEN TONBOLA burutuko dugu Antsoaingo plazan (Ezkaba eskolako patioan eguraldi txarra egiten badu), bertan salduko dira tiketak goiz guztian zehar. Gure laguntzaileai esker, opari pila ditugu: bazkariak, eskalada saioak, diskak, kamixetak, liburuak… ez galdu aukera eta gerturatu zaitez!

Esker bereziak gure laguntzaileei, haiek gabe ezinezkoa izango zen:

• AEK
• Bihatz
• Elhuyar
• Errigora
• Herriko Taberna
• IKA
• Irrisarriland
• Karrikiri
• Laba
• Salting
• Sorioneku

Animatu eta parte hartu!!

Familiek salatu dute 2022ko azaroan Nafarroako Hezkuntza Departamentuari D eredua eskatuz egindako instantziek ez dutela erantzunik jaso.

Behatokia eta Sortzen Udalarekin harremanetan jarriko dira, ikastetxe ondoko lokal hutsak Hezkuntza Departamentuaren esku jar ditzan eskatzeko.

Haurrek Nafarroako berezko hizkuntza den euskara ikasteko duten oinarrizko eskubidea aldarrikatu dute, gizarte justuago eta berdinzale baten alde.

2023ko martxoaren 9a

Gaur Leringo hainbat familia elkartu gara Udaletxe plazan, herriko haurrek eskola publikoan euskaraz ikasteko eskubidearen aldeko elkarretaratzean. Iazko azaroan egin genuen bezala, gaur goizean Hezkuntza Departamentuari Leringo Doña Blanca de Navarra eskola publikoan euskarazko D ereduko lerroa irekitzea eskatzeko Leringo haurren familiek instantziak erregistratu nahi izan dituzte eskolan, baina honetan ez dituzte eskaerak jaso nahi izan. Ondorioz, zuzenean Hezkuntza Departamentuan erregistratuko dira berriz. Azaroan egin ziren eskariak eta gaur aurrematrikulazio epearen barruan egin nahi zirenak kontuan hartuz, jada herriko 19 familiek eta horietako 25 haurrek egin dute D ereduaren aldeko eskaria.

2022ko azaroan, euskarazko irakaskuntza eskatzen zutenek legeak markatutako gutxiengo eskari kopurua aise gainditu arren, martxoaren 7an ireki zen aurrematrikulazio epean, gurasoei ez zaie eman Doña Blanca de Navarra ikastetxean D eredua hautatu nahi dutela adierazteko aukerarik. Are gehiago, gaur gaurkoz ez dute azaroan sartutako instantzien erantzunik izan, eta Sortzen guraso elkarteak Eskola Kontseiluan eskatutako azalpenen bidez jakin izan dute 2023-2024 ikasturterako Hezkuntza Departamentuak ez duela asmorik D ereduaren irekieraren alde ezer egiteko. Izan ere, Eskola Kontseiluan Hezkuntzako Zuzendari Nagusiak egindako adierazpenen arabera, oraingoan ikastetxean espazio falta dagoela baino ez da argudiatu, eta familiei ez diete dagozkien txosten teknikorik helarazi ez eta irtenbideak aztertzeko inongo asmorik azaldu.

Egoera honen aurrean, Hizkuntz Eskubideen Behatokia eta Sortzen Guraso Elkartea Udalarekin harremanetan jarriko dira, D eredua ez irekitzeko arazoa espazio faltan izango balitz, Udalak hutsik dituen ikastetxe ondoko eraikin eta lokalak Hezkuntza Departamentuaren esku jar ditzan eskatzeko.

1986ko “Euskararen Legeak” ezarritako eremu “misto” eta “ez-euskaldunetako” herrietan horrelako egoerak urtero errepikatzen hasi diren heinean, dei egiten diegu Nafarroako Gobernuko arduradunei euskarazko irakaskuntza bultzatzen hasi daitezen eta dauden oztopoak ezabatzeko beharrezko bitarteko guztiak martxan jar ditzaten. Izan ere, aipatu legeak berak zehazten du, 25. artikuluan, ikastetxe publikoetan «eskariaren araberako irakaskuntza euskaraz emateko lerroak» sortuko direla, eta euskaraz irakatsiko zaiela «hala eskatzen duten ikasle guztiei, eskolatzearen amaieran hizkuntza horren ezagutza-maila nahikoa lor dezaten».

Mendigorrian eta Larragan euskararen haziak landatzea lortu den bezala, Lerinen zein Nafarroako gainerako herri guztietan haurrek hezkuntza publikoan Nafarroako berezko hizkuntza den euskara ikasteko duten oinarrizko eskubidea aldarrikatu nahi dugu, gizarte justuago eta berdinzale baten alde.

Urtero bezala,  Sortzenek bere mezua helarazi nahi dio Nafar jendarteari eta haurrak eskolatze adinean dituzten familia guztiei. Aurrematrikulazio garaia iritsi da, baina, berotu ditugu motorrak dagoeneko eta aurre lana egina dugu. Izan ere, Nafarroako euskalgintza eta Hezkuntza komunitatea elkarlanean “Zerotik aurrera aukeratu EUSKARA” kanpaina burutu dugu aurreko asteetan. Euskararen aldeko esaldi ugari zabaldu ditugu lau haizetara, euskarak batzen gaituela irudikatuz eta euskara erdigunera ekartzeko asmoz.

Nafarroako familiek martxoaren 6tik 17ra izango dugu gure seme-alaben etorkizuna erabakitzeko garaia. Urtero azpimarratzen dugu ideia hau, baina, oso garrantzitsua da familiok garai honetan hartu behar dugun erabakia, hizkuntzaren hautua ez delako ahuntzaren gauerdiko eztula. 

Nafarroa Garaiko herritarrok ez dauzkagu hizkuntza eskubideak bermatuta gure lurralde osoan. Gure seme-alaben hizkuntza eta hezkuntza eskubideak urratuak dira Nafarroako lurralde zabalean. Gure hezkuntza sistemak ez du aukera berdintasuna bermatzen eta adibide ugari jarri genitzake, Iruñeako Udalak euskarari ez dio ia tokirik utzi nahi,  % 12an murriztu dute murgiltze eredua, euskara zokoratzeko enegarren ahaleginean. Ezin aipatu gabe utzi Mañeru zonalde mistoan sartzeko eskaerari legebiltzarrak emandako erantzuna. Mañeruko herriaren gehiengoak hitz egin duen arren, ez omen da nahikoa eremu mistoan sartu eta euskarari arnasa emateko. Berriz ere, ateak itxi zaizkio euskarari. Euskararen legeak dioena ere ez da betetzen, Instituzio publikoen lana da euskara zokoratzea? Hau al da euskararen berreskurapena eta garapena babestea? 

Sortzenen oso argi daukagu orain arte bezala hezkuntza komunitateak eta euskalgintzak elkarlanean jarraitu behar dugula eta herri bultzadaz lortuko dugula euskaraz bizi eta ikasteko eskubideak bermatzea. Hezkuntza komunitatearekin batera erakunde publikoek ere euskararen aldeko bultzada eta apustua egiten badute askoz ere urrunago iritsiko gara. Horregatik, gaur oraindik ere ozen esan behar dugu, euskarak ofizialtasuna behar duela bere lurralde osoan Nafar guztien hizkuntza eskubideak aitortuak izan daitezen.

Sortzen elkarteak, ikasle euskaldun eleaniztunak heziko dituen eskolaren aldeko apustua egiten du. Euskaldunduko duen eredu bakar baten aldeko apustua, hain zuzen ere. Horrek, murgiltze ereduaren ezarpenerako plangintza integrala eskatzen du. Bidea egiten hasiak gara, baina oraindik, lan handia daukagu. Hizkuntza politika aktiboak indarrean jartzea beharrezkoa da, egoera gutxituan dagoen euskarari bultzada emateko.

Amaitzeko, eta aurre matrikula egiteko sasoia iritsi den honetan, euskararen aldeko hautua egin eta indartzen jarraitzeko deia egiten diegu haurrak eskolatze adinean dituzten familia guztiei. Sasiz betetako bidea da daukaguna, ezin baitugu D eredua hautatu gure lurralde osoan. Hala ere, ilusioz eta gogotsu begiratzen diogu etorkizunari. Euskarak aurrera egin dezan, aukerarik onena D eredua.

Guk euskaraz zuk zergatik Ez!